Kamis, 19 Januari 2012

Jamita


Hamu angka dongan

Masa ni turpuk on uju di patupa ari raya pondok, somalna hombar tu tradisi hasomalan di tingki i sai marborngin do nasida di luar ni jabu, ima di pondok na pinajongjong nasida ima gombaran ni pardalanan ni bangso i di tingki pardalanan nasida di halongonan, din a ruar angka ompu nasida na jolo sian mesir. Di situasi na songon i tung talpe do jumpang angka pangalo na boi maralo tu etika, norma nang tindakan na so daulat ( tidak senonoh). Ala boi dohonon ai jumpang ma disi angka hariburon, ala no torop ni jolma. Asa di partingkian na songon i ma ia angka kalangan farise angka siboto surat jongjong songon seksi keamanan, songon hakim na mangalului angka pelaku pelaku kesalahan na maralo tu patik. Tartangkup ma sahalak boru noru na targombang, ( berzinah). Ala ingkon bonaon do i tu pengadilan agama laho memfonis hukuman na masa di tingki i boi dohonon secara ramai ramai rap dohot na torop i do farise dohot siboto surat i mamboan boru – boru na targombang i tu bagas joro mandapothon sanhendrin. Asa di keadaan na songon i ma di manogot na i marnida Jesus jala laos di perhadapkan ma i tu Jesus. Asa marnida i di hilala nasida do i sada kesempatan laho mangunjuni Jesus. Secara hukum nama di tingki i nungga pasti ingkon uhuman mate nama jambar ni boru boru na targombang i alani do didok nasida: Didok patik ni si Musa, pantinggangkononhon batu tu angka sisongon i. Ia Ho, dia ma pandokmu?.

Boi dohonon farise dohot siboto surat memperhadapkan Jesus di situasi na sulit, boi dohonon bagaikan makan buah simalakatama, dimakan mati ibu tak di makan mati ayah. Ai adong do pemahaman nasida tu angka siulahon sisongon i sada kewajiban do na targoar boa naung dewasa ingkon mandanggurhon batu tu boru boru i, molo so parsidohot berarti hajongjonganna porlu do i di patangas, dicurigai na sekongkol ibana, manag na parsidohot ibana mangulahon sisongon i. Asa molo didok Jesus: paua hamu ma boru boru i” na pasti ingkon tangkupon nasida ma Jesus ai di tuduh ma Jesus na gabe profokator na manegai hukum na berlaku di tingki i, na melanggar hukum agama dohot Negara. Yesus pe ingkon do marutang hosa ala n ii.  Alai sebalikna molo didok do danggur hamu ma ibana asa mate berarti dang tingkos parholong jala sipalua Jesus i.
Hamu angka dongan boha do sikap ni Jesus disi. Parjolo sahali dang pola di alusi ibana  nasida, alai unduk do ibana manurat i tano i. idaon hira na so di anturehon Jesus nasida di kondisi na genting i. situasi nungga enting hape manurat i tano do Jesus. Molo didok angka penafsir kemungkinan ditingki na disungkun Farise i Jesus di surat Jesus do di tano i hata ni jamita di dolok ( Mateus 7 : 1 na mandok : “Unang hamu manguhumuhumi, asa unang hona uhum hamu”,. Alai ternyata dang merasa puas farise alani didatdatinasida mangido alus na pasti sian Jesus beha do pandapotna taringot tu na masa tu boru boru na targombang i. ternyata alus ni Jesus diluar perkiraan nasida, dang hata songon na tinagam nasida alai didok Jesus do: Manang ise sian hamu na so mardosa, i ma jumolo maninggangkon batu tu ibana” dungi diulakhon Jesus muse manurat tanoi.

Tung mansai bagas situtu do lapatan ni pandohan ni Jesus i, ai sada sikap dohot pangalho ni jolma ima sai tumajom do marnida dosa, hasalaan ni halak sain diriniba sandiri. Sai tumajom jala sai ungkoras do sikap di hahurangan ni halak hape ia hahurangan nidirina na ternyata umbalga sian hasalaan hahurangan ni dongan na sai di huphupi, i do umbahen adong pandohan ni Tuhan Jesus Ia silbak silbak di mata ni dongan na di ida hape na sa tiang di mata na dang di anturehon. Tuhan Jesus naeng mangajarhhon ia ukuran, parsuhatan na dipatupa tu halak na asing i ima di patupa be tudirina sandiri. Jesus naeng mangajarhon asa disulu, asa didia be rohana, panggora ni roha. Molo jujur do disi ternyata dapot ma kesimpulan na rap pardosa jala na rap siuhumon do hape. Alai diuduti di turpuk on, dung

Marhite pandohan ni Jesus Manang ise sian hamu na so mardosa, i ma jumolo maninggangkon batu tu ibana sada ketegasan ni patik ni Musa do i paboa laho patupahon eksekusi hukuman mati tu boru boru na targombang i, pelaku zinah i ima halak na gabe saksi mata, orang yang menyaksikan perbuatan dosa itu ( 5 Musa 13: 9; 17: 7). Tuhan Jesus meperhadapkan nasida dang sian hukum ni portibion, manang sian hukum na tinanda nasida: Mata ganti mata gigi ganti gigi darah ganti darah. Manang hukum sebab akibat ala marsala ibana ingkon di uhum ma ibana tidak ada ampun. Alai ukuran ni uhum na pinatandahon ni Jesus dison ima sian ukuran ni harajaon ni Debata halak na pelaku hukum ingkon do lias ibana sian dosa, alani molo naeng jongjong nasida sebagai hakim ingkon partigor ma nasida, unang ma maling teriak maling. Sotung do alani factor kepentingan ni golongan manang kelompok nasida na teusik alani boru boru i gabe di fitnah ibana mangulahon dosa, sotung do demi keamanan ni kepentingan ni pribadi manang kelompok gabe di korbankan boru boru i. Ai i do na jotjot masa marlas ni roha di atas ni penderitaan ni halak na asing do torop jolma sian na jolo sahat tu tingki on.

Asa marhite pandohan ni Tuhan Jesus : Manang ise sian hamu na so mardosa, i ma jumolo maninggangkon batu tu ibana. Gabe intropeksi diri ma nasida, panggora ni roha nasida be di sungkun jala gabe adong kesadaran sian roha parbagasan. Ai ternyata na rap pardosa do hape nasida saluhutna. Jumpang kesadaran di natorop i di jolo ni Jesus, sasintongna nang nasida pe hapeingkon sidanguron dohot batu do asa mate. Asa holoan Jesus do na sintong na so  marlaok dohot dosa. Asa holan Jesus do sasintongna molo sian uhum ni si Musa na berhak laho mandanggur jolma i ala ni dosa na. dikesadaran na songon i ma angka na torop i gabe maninggalhon boru boru i dohot Jesus di inganan i. Sikap, tanggapan ni na torop i di hata ni Jesus ima:  Alai umbege i, laho be ma nasida sadasada, pininsang ni panggora ni rohana be, jumolo ma angka sintua i, gabe tinggal ma holan Jesus angkup ni boruboru i, na jongjong disi. Sian na masa i tangkas ma taida paboa  rekayasa do hape tuduhan na pinasahat ni farise i tu boru boru i, tuduhan gabus do hape na pinatupa nasida tu boru borui.
Hamu angka dongan

Di udut ni aha do na masa tu boru boru na targombang i di dok Dipadirgak Jesus ma dirina, jadi ninna ma mandok ibana: Didia do nasida, inang? Ndang adong na mandok uhumna tu ho?. Jadi ninna ma: Ndang adong, Tuhan! Dung i didok Jesus ma tu ibana: Ahu pe, ndang uhumonku ho. Laho ma ho; unang be ho mardosa tu joloan on.

Marhite pandohan ni Tuhan Jesus disi ima tung balga pe dosa na i, molo sian uhum ni pemerintahan ditingki i ingkon hukuman mati ma ibana alai di joloni Jesus rade do Ibana mangalehon hasesaan ni dosa. Pengampunan na pinasahat ni Jesus dison ndada na kompromi Jesus di dosa i. Ai upa tinuhor ni dosa do hamatean. Alai na ummarga disi marhite pengampunan ni Tuhan Jesus di si ima di pasahat do pe asi ni roha i tu boru boru i. asa molo dilehon kesempatan anuhgerah pengampunan ingkon do tangkas ibana ingkon margolu na imbaru.

Aha do nanaeng dohonon ni turpuk on tu hita:
1.      Di perhadapkan do tu hita gambaran kehidupan na mian di tonga tonga ni hajolmaon ima na cenderung mangalului hahurangan, hasalaan ni donganna. Ai holan otik tarboto hahurangan ni dongan na laos i do nuaeng di pabalga balga. Diprofokasi donganna turut menjatuhkan fonis hukuman. Dang pola tarontohon be idaon torop halak nuaeng mengorbankan donganna asa dapotan kedudukan, jabatan, kepercayaan halak tu ibana.
2.      Dipaingot turpuk on do tu hita unang ma hita manguhum uhum i dongan ia so tangkas dope binoto salana holan uhum na sintong i do sipaboa boahon. Sada perenungan do di hita halak Kristen sahat tu tingkion sian sudut panghaporseaonta na boi dohonon rata dope di parningotannta barita na masa di muara. Holan issu na so bertanggungjawab na di hembuskan, issu begu ganjang sahat do torop halak na targoar naung Kristen berkelakuan biadab, tidak berperikemanusiaan marhite na membakar hidup hidup sada keluarga.
3.      Di adopan ni Debata na rap pardosa jala si uhumon do hita dang adong na lias sian dosa. Debata do paruhum na sintong di lean Debata do di jolma i pangora ni roha na sai mamangkulingi hita taringot tu hasintongan i. marhataridaan do i molo jujur hita manghilalahon uju naeng tarsor hita mangulahon dosa sai margurasa do panggora ni roha i mamangkulingi hita asa unang madabu hita tu dosa ( malobuk do tarontok molo naeng di buat arta ni dongan). Alai molo so margurasa be di sada halak paggora ni roha berarti naung mate do panggora ni rohana. Molo songon i do i naung gumogo nama soara ni dosa i mian di ibana. Molo songon i ringkot intropeksi diri.
4.      Molo di loas Debata hia mangolu jala di pasahat tu hita dope tingki parasian, pengampunan na dilean Debata dope di hita tingki parasian i asa marhamubaon, asa mulak tu adopan ni Debata.